برای مقایسه تفاوت مخزن عمودی و افقی لازم است کمی وقت صرف کنید. تا بتوانید مشخص کنید چه شکل و اندازه‌ای برای ذخیره‌سازی مایعات و حمل‌ونقل شما مناسب است. مخزن عمودی در بعضی شرایط ممکن است گزینه اول باشد. اما در شرایطی دیگر یک مخزن افقی بهترین گزینه خواهد بود. بیایید نگاهی به موارد استفاده مخازن عمودی و افقی و همچنین اصلی ترین تفاوت مخزن عمودی و افقی بیندازیم.

موارد استفاده مخازن عمودی و افقی پلاستیکی

شکل مخزن ذخیره می‌تواند از بسیاری جهات عملکرد آن را تحت تأثیر قرار دهد. مخزن ذخیره افقی و مخزن ذخیره عمودی هر دو نقشی بی‌بدیل در مناطق مسکونی و صنعتی نشان داده‌اند.

در صنعت، مخازن ضدخوردگی، زیرساخت ضروری و مهمی برای صنعت نفت، صنایع شیمیایی، غلات و روغن، غذا، کنترل آتش، حمل‌ونقل، متالورژی، دفاع ملی و سایر صنایع هستند.

مخازن ذخیره افقی بیشتر برای ذخیره مایعات استفاده می‌شود. و مخازن عمودی اصولا برای ذخیره اسید، الکل و سایر مواد شیمیایی تصفیه‌شده تولید می‌شوند. این نوع مخازن انواع مختلفی دارند؛ مخازن پلاستیکی با آستر فولادی و مخزن کاملا پلاستیکی. البته در صنعت، مخازن عمودی و مخازن افقی هر کدام با توجه به عواملی چون حمل‌ونقل، نگهداری، مخلوط کردن و … ساخته شده و استفاده می‌شوند.

برای ذخیره سازی آب نیز، انواع مخزن پلی اتیلن عمودی و افقی، از جمله مخازن پرکاربرد برای نصب تانکر آب در باغ و یا نصب منبع آب در مصارف خانگی هستند. مسلماً تفاوت مخزن عمودی و افقی نقش زیادی در انتخاب کردن یا نکردن این دو منبع برای استفاده دارد. بیشتر این تفاوت‌ها بین کاربرد و طراحی این مخزن آب عمودی یا افقی است. در ادامه به معرفی تفاوت منبع آب افقی و عمودی می‌پردازیم تا بتوانیم تصمیم بگیریم از بین انواع مخازن ذخیره آب، کدام مخزن آب عمودی یا افقی برای ما گزینه بهتری خواهد بود.

مقایسه مزایا و تفاوت مخزن عمودی و افقی از نظر فنی

مزایای مخازن عمودی

1) پایداری

مخزن عمودی به خصوص برای ذخیره مایعات، مانند آب یا کودهای مایع، پایداری بیشتری دارد. یکی از جنبه‌های اصلی در طراحی این مدل مخزن، توانایی قرار دادن مخزن بر روی یک سطح صاف و جامد است. این مسئله، توزیع بسیار بهتری نسبت به مخازن افقی فراهم می‌کند. اما مخازن افقی را نمی‌توان بدون نوعی تکیه‌گاه یا پایه، بر روی یک سطح صاف قرار داد.

2) توزیع فشار

مخازن عمودی نسبت به مخزن افقی، توزیع  فشار یکنواخت‌تری دارد. این توزیع فشار، مقاومت بیشتری نسبت به مخزن افقی فراهم می‌کند، از این جهت امنیت بیشتری داشته و توانایی بهتری در نگه داشتن مقدار زیادی محصول دارد.

3)صرفه‌جویی مواد و هزینه، در زمان تولید

(دلیل تفاوت مخزن عمودی و افقی از نظر قیمت )

این یک قانون است؛ هرچه قطر مخزن بزرگتر باشد، ضخامت دیواره‌ها نیز باید بیشتر باشد (به دلیل بار هیدرواستاتیک است). یعنی مخازن افقی که قطر بزرگتری دارند ضخامت دیواره آنها نیز باید بیشتر باشد. در واقع مخازن افقی به ضخامت همه جانبه در کف و دیواره‌ها نیاز دارند. اما در مخزن آب عمودی، فقط باید سطح مقطع آن در قسمت پایین ضخیم‌تر از دیواره‌هایش باشد. از این جهت مخازن افقی از مخازن هم حجم عمودی سنگین‌تر ساخته می‌شوند. ( و این یعنی گران‌تر تولید می‌شوند) و به همین دلیل مخازن افقی گران‌تر از عمودی هستند.

همچنین وجود پایه در مخازن افقی نیز باعث بیشتر شدن وزن مخزن افقی می‌شود. و همین بالاتر بودن وزن، علت گران‌تر بودن مخزن افقی نسبت به عمودی است.

4)کارایی

وجود ارتفاع در مخزن ذخیره عمودی، باعث کاهش هزینه پمپاژ به خاطر استفاده از نیروی جاذبه می‌شود. به عبارت دیگر، مخزن عمودی بیشتر از مخزن افقی هد هیدرواستاتیک تولید می‌کند.

5)نیاز به فضای کمتر بر روی زمین

یکی دیگر از تفاوت مخزن عمودی و افقی در این است که؛ مخازن ذخیره عمودی نسبت به افقی، به سطح مقطع کمتری ‌در زمان نصب نیاز دارد. بنابراین فضای بیشتری برای تجهیزات باز می‌ماند. برای ساختمان‌هایی که فضای محدودی برای مکان نصب مخزن آب دارند، صرفه‌جویی در فضا می‌تواند اهمیت ویژه‌ای داشته باشد.

مزایای مخازن افقی

1) حمل‌ونقل

به عنوان اولین تفاوت مخزن عمودی و افقی باید بگوییم؛ مخازن ذخیره‌سازی افقی به دلیل طراحی و شکل آنها، حمل‌ونقل و جابجایی بسیار آسان‌تری نسبت به مخازن عمودی دارند. این قابلیت جابجایی آسان، مخازن افقی را برای کسانی که به طور منظم نیاز به نگهداری یا حمل مایعات دارند، بسیار جذاب می‌کند. همچنین حمل‌ونقل آسان‌تر، آنها را از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر می‌کند.

2) ارتفاع

اگر در ساختمان، فضای در دسترس یا وسیله نقلیه خود با محدودیت ارتفاع روبرو هستید، یک مخزن ذخیره عمودی می‌تواند دردسر بیشتری نسبت به قیمت پایین خود ایجاد کند. در این حالت بهترین گزینه، مخزن آب افقی است.

در طراحی منبع افقی از فضای عمودی کمتری استفاده می‌شود. بنابراین اگر فضای کوچک با محدودیت ارتفاع دارید، نگران نباشید. مخزن پلی اتیلن افقی در سایزهای مختلف و متناسب با محل شما وجود دارد که مشکل فضا را حل می‌کنند.

3) کنترل دما

اگر در صنایع فرآوری لبنیات یا انواع نوشیدنی هستید، دما باید فاکتور مهمی برای مقایسه باشد. یکی از اصلی‌ترین تفاوت مخزن عمودی و افقی گرمایش و خنک‌کنندگی است. مخازن ذخیره افقی در گرمایش و خنک‌کنندگی مایعات، حفظ دمای مطلوب در حین نگهداری و حمل‌ونقل، سریع‌تر و کارآمدتر هستند. در این صنایع بهترین مخزن، مخزن افقی از جنس استنلس استیل است.

تفاوت منبع آب افقی و عمودی از نظر فنی

علاوه بر مزایا و تفاوت‌های ذکر شده در بالا، تفاوت فنی بین مخازن آب عمودی و مخازن آب افقی را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد.

1. مخازن افقی برای ظرفیت‌های کمتر مناسب هستند. در حالی که مخازن عمودی برای ظرفیت‌های بیشتر مناسب هستند.
2. مخازن ذخیره عمودی مساحت کمی را اشغال می‌کنند. در حالی که مخازن ذخیره افقی مساحت بیشتری نیاز دارند.
3. در نصب مخزن عمودی ( مخصوصا نصب مخزن آب روی پشت بام یا ارتفاعات) باید بار باد در نظر گرفته شود. در حالی که مخازن ذخیره افقی نیازی به این محاسبات ندارند.

نتیجه‌گیری

با توجه به تمام مواردی که برای تفاوت مخزن عمودی و افقی  ذکر کردیم می‌توان نتیجه گرفت؛ مخازن ذخیره عمودی اغلب در صنایع کشاورزی و آشامیدنی استفاده می‌شوند. زیرا برای ذخیره مایعات مانند آب و مواد شیمیایی مناسب‌ترین حالت هستند. و به طور کلی استفاده از مخزن عمودی از نظر طراحی، بهره‌وری هزینه، سطح مقطع، مقاومت و بازده بار هیدرواستاتیک، سودمندتر است.

اما تفاوت مخزن عمودی و افقی هر چه که باشد، نوع پلی اتیلن آنها به دلیل تنوع در شکل، ابعاد و حجم؛ نیازهای تمام افراد با طراحی و هزینه‌های فراتر از انتظاراتشان را برآورده می‌کنند.

مخازن ذخیره‌سازی چه به صورت عمودی و چه افقی، از جنس پلی اتیلن به دلیل تنوع در شکل، ابعاد و حجم؛ نیازهای تمام افراد را با طراحی و هزینه‌های فراتر از انتظاراتشان برآورده می‌کنند.

اکنون که با تفاوت منبع آب افقی و عمودی و مزایای هر کدام آشنا شدید، می‌توانید بهترین مخزن متناسب با مشخصات خود را انتخاب کنید. پیشنهاد ما مخزن آب آنتی باکتریال پلی اتیلن است. که نگرانی از جهت بهداشتی بودن آب ذخیره‌شده نداشته باشد. تمامی مخازن ذخیره آب پلی اتیلن تهران پلیمر یارا؛ سه لایه آنتی باکتریال بوده و از این جهت ضدجلبک و ضد باکتری هستند. مخازن پلی اتیلن موجود در فروشگاه البرز مخزن؛ نماینده تهران پلیمر یارا، در اندازه‌های مختلف و متناسب با مشخصات شما موجود هستند.

از منبع تحت فشار پمپ برای ایجاد جریان آب با یک سرعت و فشار ثابت در لوله‌های آبرسانی، و همچنین کاهش کارکرد پمپ آب استفاده می‌شود. منبع تحت فشار پمپ به نام‌های مخزن تحت فشار، مخزن دیافراگمی و مخزن انبساط نیز شناخته می‌شود.

منبع تحت فشار یا مخزن تحت فشار با ذخیره‌سازی آب در خود، جریان آب را با فشار مناسب در شیر آب ساختمان برقرار می‌کند. و به همین دلیل نیاز به روشن و خاموش شدن‌های مکرر پمپ را کاهش می‌دهد. یعنی دیگر لازم نیست با هر بار باز و بسته شدن شیر آب در ساختمان، پمپ آب روشن شود. هر چقدر حجم منبع تحت فشار بیشتر باشد، به پمپ، فشار کمتری وارد می‌شود. البته این بدان معنا نیست که می‌توانید از هر حجمی برای منبع تحت فشار استفاده کنید. ظرفیت‌های منبع تحت فشار پمپ برای مصارف خانگی از 24 لیتری برای سه واحد مسکونی تا حدود 150 لیتری برای ساختمان‌های چند واحدی با یک پمپ مشترک مناسب هستند. به طور مثال برای یک مجتمع ۴ واحدی با واحدهای ۱۰۰ متری یک مخزن آب ۱۰۰۰ لیتری و یک منبع پمپ آب 60 لیتری تا ۱۰۰ لیتری، می‌تواند مناسب باشد.

مخزن پمپ آب چگونه کار می کند؟

قبل از آشنایی با روش کار مخزن پمپ آب، ابتدا لازم است انواع مخزن پمپ آب را معرفی کنیم. مخزن پمپ آب به دو دسته تیوپ‌دار و بدون تیوپ (یا دیافراگمی) تقسیم می‌شود. ولی در اصطلاح عموم به هر دو دسته تیوپی و بدون تیوپ، منبع دیافراگمی گفته می‌شود. ( در ادامه هر دو دسته را به تفصیل معرفی می‌کنیم)

درون تمام منبع‌های تحت فشار یک تیوپ با کیفیت ( یا دیافراگم) وجود دارد و در طرف دیگر تیوپ، هوای فشرده وجود دارد. روش کار مخزن پمپ آب به این صورت است که با روشن شدن پمپ، آب وارد تیوپ یا قسمت پایین دیافراگم مخزن دیافراگمی می‌شود. با پر شدن آنها، فشار هوای  فشرده‌شده اطراف تیوپ یا بالای دیافراگم، باعث ایجاد فشار در سیستم می‌گردد. که باعث می‌شود آب با فشار مناسب به داخل لوله‌های آبرسانی هدایت شود.

تا زمانی که میزان آب ذخیره شده در منبع تحت فشار تماماً مورد استفاده قرار نگیرد، پمپ آب روشن نمی‌شود. ولی زمانی که حجم آب مخزن تحت فشار به صفر برسد، پمپ آب دوباره روشن شده و بر اساس ظرفیت منبع تحت فشار، آب را برای استفاده مجدد درون منبع تحت فشار ذخیره می‌کند.

مزایا و معایب استفاده از منبع تحت فشار پمپ آب

امروزه مخزن پمپ آب خانگی، در کنار انواع مخزن آب نقش مهمی در تاسیسات یک ساختمان دارد. مزایای استفاده از مخزن پمپ آب به مراتب بیشتر از معایب آن است. که در ادامه بررسی می‌کنیم:

مزایای استفاده از پمپ آب خانگی با مخزن انبساط

• کاهش مصرف برق.
• استهلاک کمتر پمپ (پمپ تعداد دفعات کمتری روشن می‌شود).
• افزایش طول عمر پمپ.
• کمتر شدن سر و صدای پمپ. به دلیل کمتر روشن و خاموش شدن آن.
• فشار آب یکنواخت شده و شدت نوسانات فشار آب کمتر می‌شود.
• کاهش استهلاک شبکه آبرسانی ساختمان با مهار ضربات مکانیکی ناشی از روشن و خاموش شدن پمپ.

معایب پمپ آب خانگی با منبع تحت فشار

• به دلیل کاهش باد منبع و یا پارگی تیوب، تعداد دفعات کنترل و سرویس کردن آن زیاد بوده و هزینه سرویس دوره‌ای را تحمیل می‌کند.
• نیاز به تعویض تیوپ حداقل سالی دو بار، تا آب مصرفی شما دچار آلودگی نگردد. ( زیرا عمر تیوپ منبع انبساط در مصارف آب آشامیدنی، طبق استاندارد 4 ماه است. و در این بازه 4 ماهه، به طور میانگین تیوپ همانند بادکنک حدود 12000 بار پر و خالی می‌شود. و به همین دلیل مولکول‌های پلیمر از سطح تیوپ جدا شده و باعث آلودگی آب می‌گردند.)
• پمپ باید هر 3 تا 6 ماه یک بار سرویس گردد، تا عمر آن افزایش یابد.

انواع مخازن تحت فشار

منبع تحت فشار دیافراگمی و منبع تحت فشار تیوپی

تفاوت منبع تحت فشار دیافراگمی یا منبع تحت فشار بدون تیوپ، با منبع تیوپ دار در شکل لاستیک داخل آنها است. به طوری که در مخزن تحت فشار تیوپ دار از یک تیوپ شبیه بادکنک استفاده می‌شود. ولی در مخزن دیافراگمی یک دیافراگم لاستیکی تعبیه شده‌‌است. همچنین تیوپ منبع پمپ آب، به دو دسته ته باز و ته بسته تقسیم می‌شوند.

مخزن تحت فشار با تیوپ بهتر است یا منبع تحت فشار بدون تیوپ(دیافراگمی)؟

اگر بخواهیم بین منبع تحت فشار با تیوپ بادکنکی شکل و منبع دیافراگمی پمپ آب که اصطلاحاً بدون تیوپ می‌باشد مقایسه‌ای داشته باشیم، باید بگوییم که هر کدام از این مخازن انبساط، مزایا و معایب خود را دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

مزایا و معایب منبع تحت فشار دیافراگمی:

• منبع تحت فشار دیافراگمی (بدون تیوپ) طول عمر بیشتری دارد.
• قیمت منبع تحت فشار دیافراگمی از قیمت منبع پمپ آب تیوپ دار بیشتر است.
• خراب شدن مخزن پمپ آب دیافراگمی به مراتب از مخزن تحت فشار تیوپی کمتر است. ولی در صورت خرابی و پارگی لاستیک، تعمیر آن دشوار است.

مزایا و معایب منبع تحت فشار تیوپ دار

• منبع‌های تیوپ دار ارزان‌تر هستند.
• تعمیرات آنها آسان‌تر و کم هزینه‌تر از منبع تحت فشار دیافراگمی است.
• تعویض تیوپ منبع تحت فشار از تعویض دیافراگم راحت‌تر است. و با علم بر ته باز یا ته بسته بودن تیوپ و ارتفاع و قطر لاستیک، می‌توان به راحتی نسبت به تعویض تیوپ منبع انبساط اقدام نمود.
• اکثر مخازن موجود در بازار به صورت تیوپ‌دار هستند.

نحوه نصب مخزن تحت فشار

برای نصب مخزن تحت فشار پمپ آب نیاز به تجهیزات زیر دارید:

اجزاء پمپ آب خانگی برای نصب مخزن پمپ آب

1. پنج راهی
2. شیر قطع و وصل
3. کلید اتوماتیک یا پرشر سوییچ
4. درجه فشار سنج
5. منبع تحت فشار
6. فلوتر کنترل جریان
7. صافی
8. شیر یک طرفه
9. شیر تخلیه آب

در عکس بالا نحوه نصب مخزن تحت فشار آموزش داده شده‌ است. در ادامه، نکات مهم و سوالات متداول در زمان نصب مخزن تحت فشار پمپ را بررسی می‌کنیم:

نکته‌های نحوه نصب مخزن تحت فشار:

• در زمان نصب پمپ آب خانگی باید وزن لوله‌ها مهار شود. و نباید پمپ، تکیه‌گاه وزنی این لوله‌ها و در معرض فشار باشد.
• طبق مقررات ملی ساختمان، اتصال پمپ به انشعاب اصلی سیستم آب شهری غیر قانونی است. از این رو باید پمپ از لوله اصلی شهری جدا بوده و در محلی غیر از آن و توسط شیر یکطرفه به سیستم آب شهری وصل شود.
• هنگام نصب مخزن تحت فشار در ورودی منبع، از شیر صافی استفاده کنید. چون از ورود اجسام ریز به داخل تیوپ که توسط پمپ و با فشار زیاد پمپاژ می‌شوند، جلوگیری کرده و در نتیجه به تیوپ آسیبی وارد نمی‌شود.
• مقدار باد منبع پمپ آب با توجه به حجم مخزن و فشار سیستم محاسبه می‌شود.
• زمان نصب مخزن تحت فشار، با تنظیم کلید اتوماتیک می‌توانید با توجه به نیاز خود پمپ را روشن و خاموش کنید. به این صورت؛ مثلا اگر فشار به زیر 1، 1.5 و یا 2 بار رسید، پمپ استارت خورده و شروع به کار نماید. یا اگر کلید اتوماتیک را روی حالت حداکثر قرار دهید، در صورتی که هر شیر آبی در مدار پمپ باز شود (به عبارتی دیگر با کمترین مصرف آب)، پمپ شروع به کار نماید.
• هر چه سایز و حجم منبع تحت فشار بیشتر باشد، نیاز به استارت پمپ دیرتر اتفاق می‌افتد. سایز مخزن پمپ آب ارتباطی با فشار آب ندارد. فشار آب وابسته به پمپ شما است.
• سایز منبع تحت فشار باید متناسب با قدرت پمپ انتخاب شود.
• بعد از نصب مخزن تحت فشار، هر ماه فشار هوای مخزن را چک نمایید. زیرا در صورت کاهش فشار هوای تیوپ، خاصیت کشسانی آن از بین رفته و بعد از مدتی سوراخ می‌گردد. همچنین در اثر پر و خالی شدن متعدد، ممکن است تیوپ از حالت طبیعی خارج شود.

نتیجه گیری

منبع تحت فشار پمپ (pressure tank) برای نگهداری آب تحت فشار طراحی شده‌ است. استفاده از منبع تحت فشار، عمر پمپ را افزایش می‌دهد، سر و صدای کمتری ایجاد می‌کند و دبی آب ثابت‌تری در لوله‌های آبرسانی ایجاد می‌کند. اما پمپ‌ها بدون مخزن پمپ آب نیز کار خواهند کرد. زیرا پمپ‌های اتوماتیک و مجهز به کنترل کننده فشار ثابت نیز وجود دارند. پیشنهاد ما این است با وجود داشتن بهترین مخزن آب خانگی نیز، اگر منبع پمپ آب خانگی داشته باشید بهتر است. مخصوصاً هنگام دوش گرفتن یا توالت رفتن که پمپ به ندرت 100٪ کار می‌کند. بدون منبع تحت فشار پمپ، فشار روی پرشر سوئیچ با کنترلر شما بیشتر خواهد بود. که ممکن است در یک لحظه و کاملا اتفاقی خراب شود.

اگر می‌خواهید مخزن و منبع شما، امنیت و طول عمر کافی برای ذخیره‌سازی آب را داشته باشد؛ باید با اتصالات مخزن آب به خوبی آشنا باشید و هر کدام را در جای مناسب خود استفاده و بهره‌برداری کنید. در این مطلب اتصالات پرکاربرد مخزن آب و نکات مهم در استفاده از آنها را به طور کامل شرح خواهیم داد. به یاد داشته باشید در هنگام نصب اتصالات مخزن آب، همیشه با یک فرد حرفه‌ای و آموزش دیده مشورت کنید.

انواع اتصالات مخزن آب

اتصالات در انواع مخزن آب، از مخازن پلاستیکی (پلی اتیلن) تا مخازن فلزی، تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. برای هر کدام، اتصالات اصلی معینی لازم است. لوله‌های ورودی و خروجی آب، فیتینگ‌های ورودی و خروجی و شناور مخزن، از اتصالات اصلی مورد نیاز برای همه مخازن هستند. در ادامه به معرفی هرکدام به صورت جداگانه خواهیم پرداخت.

فلوتر یا شناور

یکی از اتصالات مخزن آب، شیر قطع‌کن یا همان فلوتر است. فلوتر به فیتینگ ورودی متصل می‌شود و به صورت خودکار، سطح آب داخل مخزن را کنترل می‌کند.

فیتینگ یا فلنج

مخازن آب خانگی یا مخازن صنعتی؛ مثل مخازن آتش‌نشانی، وان و تراف‌های شیلات و… همگی نیازمند فیتینگ‌های مناسبی هستند. اتصالات(فیتینگ) مختلفی در سه نوع پلیمری، فلزی و upvc در بازار موجود می‌باشد. که هر کدام کاربرد، مزایا و معایب خاص خود را دارند.

برای اتصالات مخازن پلاستیکی (پلیمری) از فیتینگ پلی اتیلن یا برنجی و upvc، و برای اتصالات مخازن فلزی؛ از فیتینگ برنجی، فیتینگ گالوانیزه یا فیتینگ استیل استفاده می‌شود. در ادامه به توضیح اتصالات(فیتینگ) پلاستیکی و برنجی می‌پردازیم.

اتصالات پلاستیکی مخزن آب ( اتصالات پلی اتیلن)

پلی اتیلن در انواع کاربردها و در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. همچنین مخازن پلی اتیلن به دلیل شرایط بهداشتی بسیار خوبی که دارند، بهترین نوع مخازن برای نگهداری آب هستند. (برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله مخزن آب آنتی باکتریال چیست؟ را مطالعه کنید) کاربرد اصلی اتصالات پلاستیکی مخزن آب، برای فیتینگ مخازن نگهداری مایعات خورنده (مثل اسید) است. زیرا پلی اتیلن خاصیت ضد خورندگی دارد.

نکته مهم هنگام نصب اتصالات پلاستیکی به مخزن آب پلی اتیلنی، این است که برخی از اتصالات مذکور حتما باید تحت جوشکاری پلی اتیلن قرار گیرند. تولیدکنندگان و فروشندگان مخازن و اتصالات پلی اتیلنی، خدمات جوشکاری آن را هم انجام می‌دهند.

اتصالات برنجی مخزن آب

اتصالات برنجی مخزن آب به دو روش ریخته‌گری و یا تراش از شمش؛ از سایز 2/1 اینچ تا 4 اینچ، تولید می‌شوند. اتصالات برنجی مخزن آب تولید شده با روش تراش، کیفیت بهتری دارند. به سه دلیل اتصالات برنجی مخزن پلی اتیلن بسیار رایج و کاربردی هستند.

1) دوام بالا در انواع محیط‌ها (مرطوب، گرم و سرد)

2)  جای‌گیری محکم در جداره مخازن و ایجاد آب‌بندی مناسب.

3) ضد زنگ‌زدگی

مزایای اتصالات برنجی و پلی اتیلن

– اتصالات برنجی و upvc نسبت به دیگر اتصالات مخزن آب، از نظر بهداشتی سالم‌ترند و استانداردهای لازم را دارند.

– اتصالات upvc نسبت به اتصالات استیل و برنجی ارزان‌ترند.

– اتصالات برنجی به دلیل آب‌بندی و دوام بالا، رایج‌ترین نوع اتصالات مخزن آب هستند.

اتصالات برنجی مخزن آب 4 قطعه دارند:

1) بدنه یا هسته: اتصالات شامل دو قسمت «تو پیچ» و « رو پچ» هستند.

2) مهره پره‌ای‌: از جنس خود اتصالات و عموما شش پر است.

نکته: مهره اتصالات مخزن آب را بیش از حد محکم نکنید. اینکار باعث هرز شدن و در رفتن اورینگ و آسیب به مخزن می‌شود.

3) واشر لاستیکی یا همان اورینگی: برای آب‌بندی اتصالات مخزن آب استفاده می‌شود.

4) واشر تخت فلزی: این واشر برای محکم شدن اتصال به مخزن، هنگام بستن مهره لازم است.

نحوه نصب اتصالات مخزن پلی اتیلن

اتصالات یا فیتینگ‌های مخزن آب از هر نوعی که باشند، روش نصب تقریبا یکسانی دارد. در مقاله طریقه نصب شناور مخزن آب، مراحل نصب شناور و فیتینگ را به طور کامل توضیح داده‌ایم. دقت کنید که اتصالات را 5 تا 10 سانتی‌متر پایین‌تر از سقف و بالاتر از کف مخزن متصل کنید. نصب اتصالات مخزن پلی اتیلن در کف مخزن کاربردی نیست. زیرا با ایجاد یک نقطه خستگی؛ در طولانی مدت باعث ایجاد نشتی خواهد شد. توجه داشته باشید که فقط در مواقع ضروری و آن هم به صورت کاملا استاندارد و حرفه‌ای، اقدام به نصب اتصالات به کف مخزن کنید. در ضمن این کار گارانتی محصول را باطل می‌کند.

سوالات متداول و نکات اتصالات مخزن آب

1- اتصالات مخزن آب را باید در کدام قسمت مخزن نصب کرد؟

اتصالات مخزن آب باید در محل معینی نصب شوند و نمی‌توان آن‌ها را در هر جایی از مخزن نصب کرد. اینکار باعث شکستگی دیواره مخزن و کاهش عمر آن می‌شود. زیرا فشار ناشی از مایع درون مخزن در محل اتصالات، بسیار بیشتر از نواحی دیگر مخزن است. به همین دلیل تولیدکنندگان مخازن آب، محل نصب اتصالات مخزن آب را با ضخامت و استحکام بیشتری می‌سازند. تا دیواره مخزن بتواند فشار اطراف محل اتصال را تحمل کند.

2- چندین فیتینگ را می‌توان در محل نصب ورودی و خروجی مخزن نصب کرد؟

اینکه چندین فیتینگ را می‌توان در محل نصب ورودی و خروجی مخزن نصب کرد، به عواملی مثل ورودی یا خروجی بودن اتصال، سایز اتصالات و مساحت قسمت اتصال بستگی دارد. در هر مخزن با توجه به کاربرد آن، محل نصب اتصالات مخزن آب در تعداد و جهت‌های مختلفی تعبیه شده است. برای مثال برای مخازن پلی اتیلن، معمولا 2 تا 4 محل نصب برای اتصالات خروجی وجود دارد. به محل نصب اتصالات خروجی بیشتر از اتصالات ورودی توجه می‌شود. به این دلیل که اتصالات خروجی در پایین مخزن قرار دارند و فشار و استرس در آن ناحیه بیشتر از بالای مخزن است. برای مثال در محل ورودی اتصالات در یک مخزن آب 1000 لیتری پلی اتیلن، به راحتی می‌توان 2 فیتینگ نصب کرد. اما در محل خروجی نمی‌توان چند فیتینگ نصب کرد.

مهار کردن وزن لوله‌ها در اتصالات مخزن آب

وزن اتصالات بیرونی، مثل لوله‌هایی که به مخزن منتهی می‌شوند؛ باید توسط بست یا پایه مهار شده باشند. تا این وزن به مخزن وارد نشود. وارد شدن این وزن اضافه به مخزن، باعث ترک برداشتن مخزن در محل اتصال و کاهش عمر آن خواهد شد.

نکات مهم اتصالات مخزن آب

در هنگام نصب اتصالات مخزن آب و پس از آن باید به این نکات توجه داشته باشید:

• اتصالات بین پمپ و مخزن آب را از نوعی انتخاب کنید تا در صورت ایجاد لرزش توسط پمپ، محل اتصال فیتینگ به مخزن دچار آسیب نشود. برای جلوگیری از این امر می‌توانید از لرزه‌گیر یا دو عدد زانویی در مسیر انتقال آب از پمپ به مخزن استفاده کنید.

• محل نصب اتصالات مخزن آب را مرتبا و در دوره‌های زمانی معینی بازدید کنید. تا در صورت وجود نشستی، بتوانید آن را در زمان مناسب برطرف کنید.

• هنگام خرید هر مخزنی؛ نوع، تعداد و قطر ورودی و خروجی اتصالات مورد نیازتان را به فروشنده بگویید، تا آن‌ها را به درستی در اختیارتان قرار دهد.

• برای اتصالات مخازن پلی اتیلن، فیتینگ‌های upvc یا برنجی استفاده کنید.

• فیتینگ‌های برنجی یا پلی اتیلنی که برای مخازن آب خانگی استفاده می‌شوند، فیتینگ‌هایی با قطر 2/1 و 4/3 و 1 اینچ هستند. قطرهای بزرگتر برای مخازن صنعتی و کشاورزی کاربرد دارد.

• توجه داشته باشید که برای نگهداری مایعات خورنده، فقط از اتصالات پلی اتیلن یا upvc استفاده کنید. مایعات خورنده باعث خوردگی اتصالات برنجی می‌شوند.

کلام آخر

مهم‌ترین قسمت نصب منبع آب، اتصالات آن است. انتخاب اتصالات مناسب، استفاده صحیح از اتصالات و نصب درست آن‌ها؛ باعث افزایش طول عمر مخزن آب می‌شود. امیدواریم در این مقاله به خوبی با نکات لازم برای خرید، نصب و استفاده از اتصالات مخزن آب، آشنا شده باشید. در صورت داشتن هرگونه سوال یا مشکل در مورد اتصالات مخزن آب، آن را در قسمت نظرات با مشاوران ما درمیان بگذارید.

اگر می‌خواهید ظرفیت مخزن آب را حساب کنید که چقدر است، اساسا باید حجم آن را محاسبه کنید. ظرفیت و حجم معمولا با گالن یا لیتر اندازه‌گیری می‌شوند. همانطور که در مقاله نحوه محاسبه حجم تانکر آب برای کشاورزی گفته شد، برای محاسبه حجم مخزن به لیتر باید ابعاد مخزن را به سانتی‌متر اندازه‌گیری کنید. با این کار تبدیل به لیتر راحت‌تر می‌شود. در این مقاله ابتدا شما را با انواع ظرفیت‌های تعریف شده برای مخازن آشنا کرده و سپس نحوه محاسبه حجم مخزن ذخیره آب را آموزش می‌دهیم.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• ظرفیت مخزن آب چیست؟
• محاسبه حجم مخزن آب
• محاسبه حجم آب مخزن استوانه ای
• محاسبه حجم مخزن مکعبی
• محاسبه حجم مخزن بیضی

ظرفیت مخزن آب چیست؟

برای محاسبه حجم مخزن آب ابتدا باید تعریف درستی از انواع ظرفیت‌ها داشته باشیم و تفات آنها را بدانیم. ظرفیت مخزن آب با سه اسم تعریف می‌شود:

ظرفیت اسمی

ظرفیت واقعی

ظرفیت قابل استفاده

ظرفیت اسمی

حجم مخزن هنگام پر شدن تا لبه را ظرفیت اسمی می‌گویند. برای محاسبه حجم مخزن با ظرفیت اسمی فقط کافیست ابعاد مخزن را محاسبه و حجم کل مخزن را طبق شکل مخزن محاسبه کرد.

به عنوان مثال برای مخزن مربعی به ابعاد 2 متر در 2 متر در 3 متر، حاصل ضرب (طول x عرض x ارتفاع). یعنی2x2x3 برابر با 12 مترمربع یا 12000 لیتر می‌شود. که این 12000 لیتر همان ظرفیت اسمی مخزن است.

ظرفیت واقعی

حجم موجود در مخزن تا حداکثر سطحی که قابل پر شدن است را ظرفیت واقعی مخزن می‌گویند. ظرفیت واقعی مخزن همان حجم آب پر شده تا جایی که شیر توپی نصب شده ‌باشد است. به طور کلی، سوپاپ توپی اندکی زیر سرریز یا لوله هشداردهنده تنظیم می‌شود.

به عنوان مثال برای مخزن قبلی اگر حداکثر ارتفاغ آب داخل مخزن 1.8 متر باشد. حجم مخزن آب بر اساس ظرفیت واقعی آن برابر است با:

1.8x 2 x 3

که برابر با 10،800 لیترظرفیت واقعی خواهد بود.

ظرفیت قابل استفاده واقعی

ظرفیت قابل استفاده واقعی یعنی حجم آب موجود در مخرن که قابل استفاده است. ظرفیت قابل استفاده، بین دو نقطه محاسبه می‌شود: بین بالاترین سطح آب (در ظرفیت واقعی) و یک بعد در پایین مخزن. (که اغلب به عنوان آب مرده شناخته می‌شود زیرا شما از نظر فنی نمی‌توانید از آن استفاده کنید)

بنابراین اگر مقدار آب مرده در ته مخزن که نمی‌توان از آن استفاده کرد 30 سانتی‌متر (یا 300 میلی‌لیتر) و مقدار فضای خالی بالای مخزن آب ( در ظرفیت واقعی) 20 سانتی‌متر ( یا 200 میلی‌لیتر) باشد. این دو مقدار را باهم جمع کرده و سپس آن را از ارتفاع کلی کم می‌کنیم. سپس حجم مخزن را با اعداد جدید به دست می‌آوریم.

30+20 = 50 cm or 0.5 m

ارتفاع جدید2 – 0.5 = 1.5 m

 1.5 x 2 x 3 = 9

در این حالت ظرفیت مخزن قابل استفاده واقعی 9 متر مکعب یا همان 9000 لیتر می‌باشد.

هر اندازه ارتفاع مخزن بیشتر باشد، نسبت ظرفیت واقعی قابل استفاده موجود بیشتر است. مخازن با ارتفاع 3 تا 4 متر، حدود 10 تا 15 درصد از ظرفیت اسمی آنها را کم می‌کنند.

محاسبه حجم مخزن آب

مخازن آب به اشکال مختلف وجود دارد:

• استوانه‌ای 
• مکعبی
• بیضی یا کپسولی

در بین این اشکال، مخازن مکعب و مخازن استوانه ای (افقی و عمودی) متداول‌ترین نوع مخازن برای مصارف خانگی هستند. برای یادگیری نحوه محاسبه حجم مخزن از دو مرحله زیر شروع می‌کنیم:

مرحله اول: مخزن را اندازه بگیرید

اولین قدم، اندازه‌گیری ابعاد کلیدی مخزن است. برای مخازن گرد، قطر و طول یا ارتفاع را پیدا کنید. برای مستطیل یا مکعب، طول، عرض و ارتفاع را پیدا کنید.

مرحله دوم: از فرمول محاسبه حجم مخزن استفاده کنید

برای محاسبه ظرفیت مخزن، فرمولی برای حجم مورد نیاز است. فرمول حجم، بسته به شکل مخزن متفاوت است. فرمول محاسبه حجم مخزن آب برای هر یک از این مخازن استوانه‌ای، مربع و بیضی را در ادامه آموزش می‌دهیم.

اما اگر می‌خواهید حجم یک مخزن آب متفاوت را محاسبه کنید، محاسبات کمی مشکل است. برای محاسبه حجم مخزن آب یک راه ساده و بدون دردسر استفاده از نرم‌افزار ماشین حسابِ حجم مخزن برای محاسبه است.

 برای کمک به محاسباتتان سه نرم‌افزار ماشین حساب زیر را توصیه می‌کنیم:

• Tank Volume Calculator: که برای محاسبه حجم متداول‌ترین اشکال مخزن می‌توانید سری به این ماشین حساب مخزن بزنید.

• Calculator Soup : که حجم مفید مخزن را حساب می‌کند.

• و WATER TANK SIZE CALCULATOR: که می‌توانید به وسیله آن، هر سه نوع ظرفیت اسمی، ظرفیت واقعی و ظرفیت قابل استفاده واقعی را در خروجی دریافت کنید. از این ماشین حساب می‌توانید برای تخمین حجم مخزنی که لازم است با توجه به محدودیت‌های فضا و تحمل وزن انتخاب کنید، استفاده کنید. این ماشین حساب برای شما تحمین می‌زند که چه مخزن با چه حجمی مناسب فضای شماست.

محاسبه حجم آب مخزن استوانه ای

برای محاسبه حجم مخزن استوانه ای (به لیتر) می‌توانید از فرمولی که در زیر بیان شده استفاده کنید:

V(fill) = πr2f

این فرمول برای محاسبه حجم مخازن افقی استوانه ای تا جایی که امکان پر شدن دارد، استفاده می‌شود. در این حالت اگر مخزن تا لبه پر باشد، حجم به دست آمده، همان ظرفیت اسمی مخزن خواهد بود. اما نکته مهم همانطور که در تعریف ظرفیت‌ها نیز اشاره شد این است که؛ ممکن است حجم کل مخزن لزوماً قابل پر شدن نباشد. بعضی از مخازن دارای نشانگر برای حداکثر آبی که در آن می‌توان پر کرد، هستند. چیزی که در محاسبه حجم آب مخزن استوانه ای برای ما مهم است این است که شما از “f” به عنوان حداکثر مقدار پر مخزن استفاده خواهید کرد.

نکته: همیشه در مورد حداکثر ظرفیت مخزن خود از مشاور فروش مخزن آب خود سوال کنید.

محاسبه حجم مخزن مکعبی

برای محاسبه حجم مخزن مکعبی محاسبه ساده‌ای در پیش دارید. فرمول محاسبه حجم مخزن مکعبی برابر است با: 

ارتفاع(حداکثر ارتفاع آب) x طول x عرض

این فرمول علاوه بر محاسبه حجم مخزن خوابیده مکعبی، برای مخازن آب مستطیلی نیز قابل استفاده است.

محاسبه حجم مخزن بیضی

برای محاسبه حجم مخزن بیضی واقعی ابتدا یک مخزن بیضی را به صورت کره به قطر d(r = d / 2)

و استوانه‌ای به قطر d و ارتفاع a به صورت جدا در نظر می‌گیریم.

فرمول محاسبه حجم مخزن بیضی یا حجم مخزن افقی بیضی به این صورت خواهد بود:

(4/3)πr3 = حجم کره

πr2a = حجم استوانه

πr2((4/3)r + a) = حجم مخزن بیضی شکل

همچنین برای محاسبه قسمت کره‌ای مخزن به صورت مجزا، شعاع را R و ارتفاع را h در نظر می‌گیریم. حجم کلاهک کروی برای قسمت کره‌ای مخزن افقی، به این صورت انجام می‌شود:

(1/3)πh2(3R – h) = حجم قسمت کروی

نکات نهایی

در آخر چند نکته مهم هنگام محاسبه حجم مخزن را یادآوری می‌کنیم:

1. فراموش نکنید که اندازه‌گیری ابعاد داخلی مخزن مد نظر است و نه اندازه آنها از قسمت بیرونی مخزن.
2. به یاد داشته باشید که از واحد سانتی‌متر استفاده کنید، سپس آن را به لیتر تبدیل کنید.

سخن آخر

مخزن آب یکی از ملزومات اصلی ذخیره‌سازی و تامین آب برای ساختمان‌های مسکونی، ادارات، باغات کشاورزی و … است.  آگاهی از نحوه محاسبه حجم مخزن ذخیره آب و تامین مخزن با حجم مناسب، یک امر ضروری است. علاوه بر دانستن فرمول محاسبه حجم مخزن ذخیره آب، باید ملاحضاتی را نی زرعایت کنید؛ که در مقاله محاسبه حجم مخزن ذخیره آب ساختمان  و مقاله نحوه محاسبه حجم تانکر آب کشاورزی به آنها به طور مفصل اشاره شده ‌است.

پیش‌بینی‌های دقیق برای الگوهای حجم آب مورد استفاده اغلب نادرست هستند. علت دقیق نبودن این پیش‌بینی‌ها به دلیل وجود متغیرهای ناشناخته زیادی است که یا تعریف نشده‌اند و یا دست‌کم گرفته می‌شوند. همین مسئله باعث می‌شود محاسبه حجم مخزن آبرسانی برای مصارف مختلف نیز، معمولا دقیق نباشد. و مردم هم در تخمین حجم آب مصرفی و محاسبه حجم تانکر آب کشاورزی و یا محاسبه حجم مخزن ذخیره آب ساختمان، معمولا ابتکارات خود را داشته باشند.

با اینکه پیش‌بینی‌ها،  الگوها و طرح‌ها به ندرت برای برنامه‌ریزی حجم آب مصرفی کافی است. ولی بسیاری از عواملی که در میزان حجم آب و محاسبه حجم آب تأثیر می گذارند، قابل شناسایی هستند. ما در این مطلب عوامل موثر در تعیین حجم تانکر آب کشاورزی، روش محاسبه حجم تانکر و همچنین نرم‌افزارهای مفید و کاربردی محاسبه حجم مخازن و مایعات موجود در آنها را معرفی می‌کنیم.

عوامل تاثیر گذار در تعیین میزان حجم تانکر آب برای کشاورزی

پیش از  آشنایی با نحوه محاسبه حجم تانکر آب، ابتدا عوامل تاثیرگذار در میزان آب مورد نیاز برای آبیاری باغ یا زمین‌های زراعی را معرفی می‌کنیم. که در  در تعیین حجم تانکر آب مناسب  تاثیر مستقیم دارند.

عوامل تاثیر گذار در میزان آب مورد نیاز برای کشاورزی:

• مساحت زمین زیر کشت
• نوع خاکی که کشت در آن صورت می‌گیرد و ضریب انتقال آب
• تراکم گیاهان در سطح زیر کشت
• نوع گیاه یا درختان و سن گیاهان ( نهال یا درخت کهنسال) و متعاقب آن میزان دفعات نیاز به آبیاری
• اقلیم منطقه مانند میانگین رطوبت منطقه، سرعت باد و …
• شرایط آب و هوایی مانند میزان بارندگی
• دبی آب ورودی ( به مخزن ) و دبی آب خروجی برای آبیاری

با در نظر گرفتن متغیرهای ذکر شده و همچنین استفاده از تجربه یا الگوهای مشابه می‌توان حجم آب مورد نیاز برای آبیاری باغ مورد نظر را محاسبه کرد. که متعاقبا منجر به محاسبه حجم تانکر مناسب برای باغتان خواهد شد. سپس می‌توانید با آموزش نصب تانکر آب در باغ، با روشی اصولی اقدام به نصب آن کنید.

همچنین اگر تانکر آبی دارید که می‌خواهید از آن برای آبیاری استفاده کنید، می‌توانید این بار با محاسبه حجم تانکر آب مشخص کنید که برای استفاده مورد نظر شما کافی هست یا خیر. و یا اینکه چه مساحتی از باغ را می‌توان با تانکر مورد نظر آبیاری کرد.

محاسبه حجم تانکر آب به لیتر

لیتر یک واحد متریک است که برای اندازه‌گیری حجم یا ظرفیت استفاده می‌شود. لیتر اندازه‌گیری متداولی است که اغلب برای مایعات استفاده می‌شود. محاسبه حجم تانکر آب به لیتر را می‌توان با توجه به ابعاد تانکر انجام داد. و سپس از طریق ضرب یا تقسیم ساده، می‌توانید به راحتی محاسبه حجم یک بشکه یا تانکر آب را انجام دهید.

مرحله اول: اندازه‌گیری ابعاد تانکر

بسته به مخزنی که دارید مخازن مستطیل یا مخازن استوانه‌ای؛ طول، عرض(شعاع در مخازن استوانه‌ای) و عمق فضای داخلی مخزن را اندازه بگیرید. ابعاد را به سانتی‌متر تبدیل کنید. اگر ابعاد بر حسب متر یا واحد اندازه‌گیری دیگری به شما داده‌شده باشد، باید قبل از محاسبه حجم تانکر، هر بعد را به سانتی‌متر تبدیل کنید. با این کار تبدیل به لیتر راحت‌تر می‌شود.

روش تبدیل متر به سانتی‌متر: 1 متر = 100 سانتی‌متر

بنابراین، اگر طول یک مکعب 2.5 متر باشد، به 250 سانتی‌متر تبدیل می‌شود.

نکته: فراموش نکنید که در اندازه‌گیری ابعاد مخزن از اندازه‌های داخلی مخزن استفاده کنید و نه از قسمت بیرونی مخزن.

مرحله دوم: محاسبه حجم تانکر به سانتی‌متر

محاسبه حجم اجسام سه بعدی به شکل آن جسم بستگی دارد، زیرا حجم هر نوع شکل به طور متفاوتی محاسبه می‌شود.

حجم مخزن مکعبی را در سانتی‌متر مکعب محاسبه می‌کنیم. حاصل ضرب طول در عرض در عمق برابر با حجم منبع مکعبی است. حجم یک شکل سه بعدی بر حسب واحد مکعب بیان می‌شود. مانند سانتی‌متر مکعب.

محاسبه حجم تانکر  آب مکعبی:

می‌توان فرمول محاسبه حجم را به این صورت نوشت:

حجم = طول x عرض x ارتفاع

به عنوان مثال، اگر یک مخزن مکعبی آبرسانی 40.64 سانتی‌متر طول ، 25.4 سانتی‌متر عرض و 20.32 طول دارد ، حجم را با ضرب این ابعاد در هم محاسبه می‌کنیم:

حجم= 40.64x 25.4 x 20.32

حجم= 20,975 سانتی متر مکعب

محاسبه حجم تانکر آب استوانه‌ای:

برای محاسبه حجم تانکر آب استوانه‌ای، با اندازه‌گیری ارتفاع استوانه شروع کنید. سپس، شعاع دایره را در بالا یا پایین استوانه پیدا کنید. بعد، مساحت دایره را پیدا کنید، می‌توانید با این فرمول مساحت دایره را حساب کنید:

(r شعاع دایره است.)

در آخر، مساحت دایره را در ارتفاع استوانه ضرب کنید تا حجم تانکر آب استوانه‌ای مشخص شود.

مرحله سوم: تبدیل سانتی‌متر مکعب به لیتر

برای این کار از نرخ تبدیل زیر استفاده کنید:

1 لیتر = 1،000 سانتی‌متر مکعب 

با تقسیم حجم مخزن مورد نظر روی 1000 ، حجم به لیتر (L) به دست می‌آید. برای مثال اگر حجم تانکر آب، 20975 است، برای محاسبه حجم آن به لیتر، این تقسیم را انجام می‌دهیم:

20،975 = 1000 ÷ 20975

بنابراین، یک تانکر آب که 40،64 سانتی‌متر طول ، 25،4 سانتی‌متر عرض و 20،32 سانتی‌مترارتفاع دارد ، دارای 20،975 لیتر حجم است. این همان ظرفیت اسمی مخزن است. در این صورت اگر تانکر آب پر باشد، می‌توان گفت حجم آب داخل تانکر نیز 20،975 لیتر است.

برای محاسبه حجم تانکر و یا حجم آب داخل آنها، در صورتی که تانکر حجم‌های ساده مانند استوانه یا مکعب داشته باشد، یا حداقل دارای سطحی با عدسی محدب نباشد، می‌توان از روابط ساده ریاضی برای محاسبه حجم استفاده کرد. اما محاسبه حجم تانکر با سطح مقطع بیضوی یا هندسه نامنظم کمی زمان‌بر و گاها مشکل خواهد بود. از این رو می‌توان از نرم‌افزار برای محاسبه حجم مخزن و همینطور محاسبه حجم مایعات موجود در مخازن کمک گرفت.

نرم افزار محاسبه حجم مایعات موجود در مخازن

نرم افزارهای محاسبه حجم مخزن و مایعات، یک برنامه مفید و سریع هستند. که می‌توانند هم برای محاسبه حجم مخزن و هم محاسبه حجم آب و مایع درون آن بپردازند. بعضی از آنها نیر در صورتی که چگالی مایعات را بدانید، می‌توانند وزن مایع را محاسبه نمایید.

1-نرم‌افزار  Tank volume calculator

برای محاسبه حجم متداول‌ترین اشکال مخزن می‌توانید از نرم‌افزار Tank volume calculator استفاده کنید. این محاسبه‌گر، یک برنامه اندرویدی است که می‌توانید روی گوشی‌های اندروید خود نصب کرده و برای محاسبه حجم تانکر و وزن یک مایع استفاده کنید.

این نرم افزار محاسبه حجم مایعات موجود در مخازن، برای مخازن زیر کاربرد دارد:

•  ‏مخزن مستطیلی
• ‏مخزن استوانه‌ای افقی
•  ‏مخزن استوانه‌ای عمودی
• ‏مخزن استوانه‌ای دارای سطح مخروطی
• ‏مخزن استوانه‌ای دارای سطح مخروطی بریده
• ‏مخزن استوانه‌ای دارای سطح کروی

2- نرم‌افزارAVD Mass And Volume Calculator 

نرم‌افزار AVD Mass And Volume Calculator در نسخه‌های قبل با نام AVD Weight Volume عرضه شده بود. نرم‌افزاری قدرتمند برای اندازه‌گیری و محاسبه حجم و جرم اجسام سه بعدی مانند مخازن و تانکر آب است. به عنوان مثال با استفاده از این نرم‌افزار می‌توان به محاسبه حجم تانکر با اشکال مختلف از جمله مکعب، مستطیل، مثلت، دایره، بیضی، استوانه، لوله و …  و همچنین تعیین چگالی مایع داخل آن اقدام کرد. همچنین نرم افزار محاسبه حجم مایعات موجود در مخازن فوق، مقیاس‌های اندازه‌گیری مختلف مانند سانتی‌متر، گالون، بشکه، فوت، یارد، متر مکعب و ده‌ها مقیاس دیگر را پشتیبانی می‌کند.

ویژگی‌ها:

• محاسبه و تبدیل مقیاس‌های اندازه‌گیری دو بعدی و سه بعدی
• قابلیت تعریف مواد برای محاسبه جرم و چگالی
• توانایی پردازش اشیا سه بعدی کامپوزیت
• به حداقل رساندن خطاهای انسانی در انجام محاسبات
• پشتیبانی از اشکال هندسی ساده و مرکب
• ذخیره نتایج و گزارشات و چاپ آنها
• و …

3- محاسبه آنلاین حجم مخزنhttp://www.zhitov.ru/fa/tank1/

این محاسبه‌گر حجم به صورت آنلاین و برخط قابل استفاده است. این نرم‌افزار آنلاین از 13 نوع مخزن رایج مانند استوانه، مستطیل، بیضی، کپسول و … پشتیبانی می‌کند. و می‌توان از آن برای محاسبه حجم تانکر و مخازن آب، روغن، سوخت و … استفاده کرد. همچنین این نرم افزار محاسبه حجم مایعات موجود در مخازن، برای محاسبه حجم مایع در یک مخزن نیمه‌پر استفاده می‌شود.

سخن آخر

محاسبه حجم تانکر به شما کمک می‌کند تا تعیین کنید تانکر و مخزنی که استفاده می‌کنید برای استفاده مورد نظر شما کافی هست یا خیر. مهم است که به خاطر داشته باشید، مخازن آب دارای اشکال و اندازه‌های مختلف هستند و نحوه محاسبه حجم آنها با هم متفاوت است. مقاله فرمول محاسبه حجم مخزن ذخیره آب، فرمول محاسبه حجم تمام مخازن آب به شکل‌های مختلف را به شما آموزش می‌دهد.

زمان خرید مخزن یا تانکر آب حتما در مورد حداکثر ظرفیت مخزن خود از مشاور فروش سوال کنید. و اطمینان حاصل کنید که قبل از خرید یا استفاده، حجم آن را محاسبه کرده باشید.

ذخیره آب از نیازهای ضروری در دنیای امروز است. انسان‌ها برای زندگی روزمره در خانه، محل کار و در مکان‌های مختلف به مقدار زیادی آب نیاز دارند. با توجه به بحران آب در سراسر جهان، نیاز به ذخیره آب و توانایی تعیین حجم مخزن آب ساختمان، بیش از پیش احساس می‌شود. در این مقاله شما را با مخزن آب مناسب برای آپارتمان و چگونگی به دست آوردن مقدار حجم مخزن آب ساختمان آشنا می‌کنیم.

محاسبه حجم مخزن آب مصرفی

حجم آب مصرفی درمنازل و پیرو آن محاسبه حجم مخزن آب مصرفی برای ساختمان را با عوامل زیر می‌توان تعیین کرد.

تعداد افراد در خانه:

هرچه تعداد افراد بیشتر باشد، حجم مخزن آب ساختمان به مراتب باید بیشتر از زمان سکونت افرادی با تعداد کمتر در ساختمان باشد.

سرانه آب مورد نیاز:

سرانه آب از خانه‌ای به خانه دیگر، بر اساس عادت‌ها و همچنین از فصلی به فصل دیگر متفاوت است. میزان مصرف با توجه به این عوامل در انتخاب حجم مخزن آب ساختمان مناسب و همچنین مدت زمان ماندگاری آب تاثیر دارد.

میزان هزینه و زیربنای ساختمان:

می‌توان محاسبه حجم مخزن آب مصرفی را با تطبیق ظرفیت مخزن با مساحت محل نصب مخزن نیز به دست آورد. عملاً هزینه‌ها و فضای در دسترس، محدودیت کمتری در حجم مخزن آب ساختمان ایجاد می‌کنند. به همین دلیل محاسبات دقیق با هدف تطبیق ظرفیت مخزن با هزینه‌ها و فضای در دسترس، معمولاً غیرضروری است. با این حال یک محاسبه ساده بر اساس این عوامل می‌تواند ایده‌ای تقریبی در مورد حجم مخزن آب ساختمان ارائه دهد. برای محاسبه مخزن آب شرب بر اساس زیر بنای ساختمان، به طور متوسط 12 لیتر برای هر مترمربع در نظر گرفته می شود.

فرمول محاسبه حجم آب مصرفی

در نهایت برای محاسبه حجم مخزن آب ساختمان خود می‌توانید؛ مقدار آب مصرفی به طور متوسط در روز را حساب کرده، آن را در تعداد افراد در خانه یا محل کارتان ضرب کنید و سپس آن را در تعداد روزهایی که می‌خواهید در صورت قطع آب از مخزن استفاده کنید ضرب کنید. با این محاسبه، شما حجم مخزن آب ساختمان را به دست خواهید آورد.

(تعداد روز آب مورد نیاز) x (تعداد افراد در خانه )x (متوسط آب مصرفی در روز ) = حجم مورد نیاز برای مخزن آب ساختمان

روزانه چه مقدار آب در خانه استفاده می‌کنیم؟

به نقل از گزارش موسسه ملی آمار اسپانیا، متوسط مصرف آب خانگی در اسپانیا در سال 2012، 137 لیتر در روز برای هر فرد بوده‌ است. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، این مقدار بسیار کمتر از حداقل مورد نیاز برای هر نفر است. با وجود اینکه برآوردها متفاوت است، اما به طور متوسط هر شخص روزانه حدود 200 تا 370 لیتر آب برای مصارف خانگی در منزل استفاده می‌کند.

اطلاعات زیر میزان استفاده روزانه از آب برای هر فرد را نشان می‌دهد که در محاسبه حجم مخزن آب ساختمان به آن نیاز دارید:

• حمام کردن: 150-300 لیتر
• دوش گرفتن: 50-100 لیتر
• استفاده از توالت: 10 لیتر
• شستن ظروف با دست: 23 لیتر
• ماشین ظرفشویی: 20-40 لیتر
• ماشین لباسشویی: 40-80 لیتر
• یخ‌زدایی مواد غذایی زیر شیر آب: حدود 25 لیتر
• مسواک زدن: 1.5 دقیقه باز بودن آب می‌تواند بیش از 18 لیتر آب را مصرف کند.
• شستن ماشین با شلنگ: 200-500 لیتر

این لیست فقط شامل استفاده خانگی از آب می‌شود. می‌توانید از آن به عنوان راهنمایی مناسب برای محاسبه حجم مخزن آب ساختمان استفاده کنید.

به صورت کلی کمترین میزان آب برای تضمین سلامتی هر فرد، حداقل 50 تا 100 لیتر آب برای هر نفر در روز است. و مخازن ذخیره آب ساختمان با ظرفیت 250 لیتر برای یک ساختمان تک واحده مناسب است. توصیه می‌کنیم حجم مخزن آب ساختمان را خیلی بزرگ در نظر نگیرید. زیرا مهم است که مخزن مرتباً با آب تازه پر شود تا از سلامت و تازگی آن مطمئن باشید.

برای مخزن آب ساختمان چه مقدار فضا لازم داریم؟

این مسئله کاملا بستگی به حجم مخزن آب ساختمان بر اساس تعداد افراد و میزان آب مصرفی و همینطور جنس مخزن شما دارد. هنگامی که حجم مخزن آب ساختمان را با توجه به نکات گفته شده محاسبه کردید، می‌توانید به دنبال مخزن مناسب برای ساختمان و فضای لازم برای آن باشید.

در بین مخازن آب موجود، مخزن آب پلی اتیلن سه لایه آنتی باکتریال به دلیل ضد جلبک و ضد باکتری بودن؛ بهترین مخزن آب مناسب برای ساختمان محسوب می‌شود. می‌توانید این مخزن آب سه لایه آنتی باکتریال را در اشکال و اندازه‌های متفاوت از شرکت تهران پلیمر یارا؛ تنها تولید کننده مخازن آنتی باکتریال در ایران تهیه کنید. و در محل مورد نظر خود در همکف، زیر راه‌پله یا سقف ساختمان نصب کنید. مخازن پلی اتیلن برای هر منطقه شهری با فضای محدود مناسب هستند.

(پیشنهاد: مطالعه مقاله چگونگی نصب مخزن آب روی پشت بام )

مخزن آب مناسب برای آپارتمان

بعد از محاسبه حجم مخزن آب ساختمان، نوبت به انتخاب بهترین مخزن آب خانگی است. مخزن مناسب آپارتمان باید شرایط زیر را داشته باشند:

1- همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد، حجم مخزن آب ساختمان را خیلی بزرگ انتخاب نکنید. زیرا مهم است که مخزن مرتباً با آب تازه پر شود.

2- بررسی کنید که مخزن آب مورد تایید باشد. پلاستیک‌های تقویت شده با شیشه (GRP) یا مخزن پلی اتیلن، برای ذخیره آب تأیید شده‌اند. اطمینان حاصل کنید که نوع مخزن آب خریداری شده مناسب برای آب آشامیدنی و قابل شرب باشد. زیرا مخازن با طراحی یا جنس متفاوت ممکن است برای مواردی غیر از آب آشامیدنی باشند.

3- از جمله بهترین مخزن آب مناسب برای آپارتمان مخازن پلی اتیلن هستند. مخصوصا مخزن آب پلی اتیلن سه لایه آنتی باکتریال. زیرا مخزن آب آنتی باکتریال باعث جلوگیری از جلبک زدن و همینطور رشد میکروب در مخزن آب شده. و می‌توانید از سلامت آب آشامیدنی مطمئن باشید. مخازن قدیمی که از آهن گالوانیزه ساخته شده‌اند با گذشت زمان زنگ می‌زند، که می‌تواند باعث تغییر رنگ آب و ایجاد طعم بد شود.

4- مخازن آب تولید شده برای آب آشامیدنی، با درب استاندارد، منافذ و سرریز طراحی شده‌اند. از این جهت حشرات و ذرات گرد و غبار نمی‌توانند آب را آلوده کنند.

5- برای سالم نگه داشتن آب تا حد ممکن، لازم است مخزن آب مناسب برای آپارتمان عایق‌بندی شده و در معرض نور آفتاب نباشد. مگر مخازن سه لایه آنتی باکتریال که نیازی به عایق‌بندی یا سایه‌بان ندارند. اگر مخزن آب شما ضدجلبک و آنتی باکتریال نیست، می‌توانید از مقاله جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب پلاستیکی برای سالم نگه داشتن آب مخزن کمک بگیرید.

6- همیشه اطمینان حاصل کنید که مخزن سالم است، چک‌های دوره‌ای انجام دهید. درب مخزن و اتصالات را چک کنید و دقت کنید رسوب تشکیل نشده باشید.

سخن آخر

انتخاب صحیح حجم مخزن آب ساختمان و تجهیز ساختمان به مخزن آب با ظرفیت مناسب، می‌تواند استقلال و آرامش روانی زیادی در زندگی روزمره به شما ببخشد. مخازنی که به راحتی قادر به ذخیره ده‌ها یا حتی صدها لیتر آب برای دسترسی در مواقع اضطراری هستند، بسیار ارزشمند بوده و می‌توانند بهترین حجم مخزن آب ساختمان باشند. همچنین می‌توانند به عنوان یک روش عملی برای صرفه‌جویی در آب استفاده شوند.

همه عاشق داشتن یک باغ سرسبز هستند. اما متاسفانه آب و هوای ایران در همه مناطق مناسب این نوع باغ‌ها نیست. بدليل موقعیت جغرافيايي، كاهش ميزان بارش باران و کمبود ذخایر آبی و همچنین فعاليت‌های غلط انسانی، ایران در سال‌های اخير از جمله كشورهای كم آب محسوب می‌شود. در این شرایط تا زمانی که گیاهان مقاوم به خشکی نداشته باشید، باغ شما تشنه خواهد بود. از این رو استفاده از مخازن ذخیره آب کشاورزی و آشنایی با نحوه نصب تانکر آب برای انواع باغ و فعالیت کشاورزی امری ضروری است.

قبل از یادگیری مراحل نصب تانکر آب، ابتدا باید تانکر مناسب نیازتان را انتخاب کنید. برای انتخاب مخزن آب مناسب برای باغ باید به حجم مورد نیاز آب، مساحت زمین زراعی و عوامل محیطی توجه کنید. بیشترین استفاده تانکر آب در باغ مربوط به انواع مخازن پلاستکی یا پلی اتیلن است. دلیل آن هم مزایا و ویژگی‌های زیاد مخازن پلی اتیلن نسبت به دیگر مخازن است.

ویژگی های مخازن پلی اتیلن

• خوردگی و زنگ‌زدگی ندارند.
• مخازن پلاستیکی وزن کمتری دارند.
• راحت‌تر در موقعیت قرار می‌گیرند. (قابلیت جابه‌جایی و حمل و نقل بالا و نصب آسان و سریع)
• تنوع گسترده‌تر دارند.
• بهتر با چشم انداز ترکیب می‌شوند.
• قیمت مناسب‌تری دارند.
• قوی و با دوام‌اند.
• عایق حرارتی و مقاوم در برابر سرما هستند.
• بهداشتی بوده و برای آب آشامیدنی بهتر هستند.

بعد از انتخاب جنس تانکر آب، لازم است حجم آب مورد نیاز را نیز پیش‌بینی کرده و سپس اقدام به خرید مخزن کنید. عوامل زیادی در میزان و حجم آب مصرفی برای کشاورزی تاثیر  گذارند. شناخت این عوامل بسیار مهم هستند. و با در نظر گرفتن تاثیر این عوامل میزان حجم آب مصرفی برای کشاورزی تعیین می‌شود. برای محاسبه حجم آب مصرفی، به مقاله نحوه محاسبه حجم تانکر آب کشاورزی رجوع کنید.

هنگامی که مخزن آب خود را خریداری کردید، مرحله بعدی که باید در نظر بگیرید چگونگی نصب آن است. چندین روش مناسب برای نصب تانکر آب وجود دارد. که به خاطر اطمینان از قرار گیری درست مخزن ذخیره آب و آگاهی از نحوه استفاده آن؛ باید با ین روش‌ها آشنا باشید. به این ترتیب با ابزار مورد نیاز این کار آشنا خواهید شد و متوجه می‌شوید که آیا خودتان می‌توانید کار نصب تانکر آب را انجام دهید یا خیر.

آموزش نصب تانکر آب

مرحله اول در آموزش نصب تانکر آب، مشخص کردن جایی مناسب برای نصب تانکر است. برای پیدا کردن مکان مناسب برای نصب تانکر آب سعی کنید جایی را خارج از مسیر رفت و آمد پیدا کنید. جایی که به طور کامل گذرگاهی را مسدود نکند. مخازن آب زمانی که پر باشند سنگین هستند، وزن هر لیتر آب 1 کیلوگرم است. این یعنی یک مخزن 2500 لیتری هنگام پر شدن بیش از 2.5 تن وزن دارد. بنابراین به یک پایه صاف و محکم نیاز است.

زمان نصب تانکر آب می‌توان تانکر را بر روی سنگفرش، بتن یا سکو ساخته شده از چوب یا فولاد نصب کرد. اما نکته مهمی که باید در آموزش نصب تانکر آب بر روی پایه انتخابی بدانید این است که، پایه‌های بتونی و سکو، گزینه طولانی مدت بهتری هستند. هر چند مخازن  آب کوچک را می‌توان بر روی سنگفرش هم نصب کرد، اما مخازن بزرگتر بهتر است حتما بر روی صفحه‌ای بتونی به ضخامت حدود 10 سانتی‌متر نصب شوند.

همچنین استفاده از سکو، به دلیل ایجاد ارتفاع اجازه می‌دهد تا مخزن به اندازه کافی بالا باشد. تا بتواند لوله‌ها یا ظروف آبیاری را مستقیماً از خروجی پر کند. همچنین ارتفاع اضافی می‌تواند اختلاف زیادی در فشار نازل شلنگ ایجاد کند.

علاوه بر اندازه و وزن مخزن، از نظر جنس نیز مخازن پلاستیکی می‌توانند روی هر سطح صافی بنشینند. به شرطی که چیز تیزی در زیر آن وجود نداشته باشد. برخی از آنها نیز می‌توانند در زیر زمین و دور از دید قرار بگیرند.

نصب تانکر آب در باغ

در ادامه آموزش نصب تانکر آب در باغ، تمام مراحل مورد نیاز برای نصب تانکر آب با استفاده از پمپ یا عدم استفاده از پمپ آب را شرح خواهیم داد:

مرحله 1: آماده کردن مکان نصب تانکر آب

منطقه‌ای که انتخاب کردید در قدم اول باید قابل دسترسی باشد. مکانی در نزدیکی باغی که قصد آبیاری با استفاده از مخزن را دارید انتخاب کنید. هنگامی که مکان خود را انتخاب کردید، خاک را کاملاً زیر و رو کنید و هرگونه سنگ یا ماده خارجی دیگری را که می‌تواند در پایه مخزن تداخل ایجاد کند را از بین ببرید.

برای اتمام کار خود حدود 7سانتی‌متر ماسه اضافه کنید و دوباره آن را زیر و رو کنید. زمانی که زمین کاملا مسطح و ثابت به نظر رسید، آماده ادامه کار هستید.

مرحله 2: ایجاد پایه بتونی

یک پایه بتنی با ضخامت حدود 10سانتی‌متر در محلی که آماده کرده بودید ایجاد کنید. سطح ایجاد شده باید کاملا صاف و تراز باشد و باید از خود مخزن بزرگتر باشد.

تانکر آب را روی پایه بتونی قرار دهید، بعد از آن است که می‌توانید شروع به ایجاد اتصالات کنید. در این مرحله از نصب تانکر آب و قبل از برقراری اتصالات به مخزن اصلی، روش‌های اتصال را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که اتصالات خروجی مخزن قابل دسترسی است.

مرحله 3: نصب لوله اتصالات

بعضی از انواع مخزن آب ممکن است از قبل مجهز به لوله تخلیه سرریز باشند. در هر صورت، از نصب و موقعیت صحیح لوله تخلیه اطمینان حاصل کنید زیرا ممکن است آب اضافی به مرور پایداری پایه بتونی شما را به خطر بیندازد.

اگر از پمپ استفاده می‌کنید، یک شیلنگ انعطاف‌پذیر بین پمپ و شیر نصب کنید. با این کار لرزش و ضربه از پمپ جذب شده و احتمال ترک‌خوردگی و نشت قطعات کاهش می‌یابد.

نصب تانکر آب در باغ بدون پمپ

امروزه روش‌های آبیاری سنتی به دلیل هدر رفت بسیار آب، با روش‌های نوین آبیاری جایگزین شده‌اند. راه های صرفه جویی در مصرف آب بسیار است. آبیاری قطره‌ای یکی از این روشهاست که باعث صرفه جویی آب در مصارف کشاورزی می‌شود. آبیاری قطره‌ای نسبت به روش‌های سطحی آبیاری، به آب بسیار کمتری نیاز دارد. یکی از بهترین انواع آبیاری قطره‌ای نیز نوع ثقلی یا گرانشی آن است. که به عنوان یک روش ارزان و ساده آبیاری استفاده می‌شود.

در نصب تانکر آب در باغ برای آبیاری قطره‌ای معمولا از پمپ استفاده نمی‌شود. و با نصب تانکر آب در ارتفاع فشار لازم برای جریان آب درون لوله‌ها تأمین می‌شود.(هر یک متر ارتفاع سطح زیر مخزن تا خروجی آب، ۰/۱ بار فشار ایجاد می‌کند.) این روش یکی از کم هزینه‌ترین و بهترین روش‌های آبیاری قطره‌ای است. و مزایای بسیاری همچون سرمایه‌گذاری کمتر و کاهش احتمال گرفتگی قطره‌چکان را دارد. دلایل استفاده از این روش نصب تانکر در باغ مشابه دلایل نصب مخزن آب روی پشت بام در ساختمان‌هاست.

در این روش با نصب پایه‌های فلزی بر روی سطح بتنی ایجاد شده و یا ایجاد ارتفاع با مصالح دیگر، مخزن آب را به اندازه کافی بالا قرار می‌دهند. تانکر آب باید در ارتفاعی بالاتر از همه شیرهای مصرفی قرار داشته باشد تا نیروی جاذبه زمین، فشار کافی برای ورود آب به لوله‌ها را داشته باشد.

با وجود اینکه قرار دادن تانکر آب در ارتفاع نیاز به پمپ آب را رفع می‌کند، اما ممکن است به پمپ فشار احتیاج پیدا کنید. استفاده از پمپ فشار در نصب مخزن آب در باغ، توزیع آب مخزن شما را با عملکرد بهتری امکان پذیر می‌کند. ( پیشنهاد: مطالعه مقاله منبع تحت فشار پمپ آب چیست؟ )

سخن آخر

همانطور که مشاهده کردید، با صرف زمانی نسبتا کوتاه می‌توانید در یک بعدازظهر با کار تقریبا متوسط یا کمی فشرده، به راحتی به نصب تانکر آب در باغ خود اقدام کنید. آن هم نصبی اصولی که سال‌های زیادی برای شما دوام خواهد آورد و صرفه‌جویی خوبی را برای شما رقم می‌زند. پس چرا منتطرید؟